Նշված ժամանակաձևերից ո՞րը չկա տրված նախադասություններում. անցյալ կատարյալ, վաղակատար անցյալ, անկատար ներկա, ապակատար ներկա։ Վաղակատար անցյալ
1.Շների ձայնին մի քանի հոգի դուրս եկան վրաններից, նայեցին նրանց կողմը։ Պարզ ընդարձակ նախադասություն է: Ստորակետը դրվել է բազմակի անդամների միջեւ: 2. Նրան թվաց՝ օձը խայթեց ակնոցավոր մարդուն։ Բարդ ստորադասական նախադասություն է: «Թե» զեղչված անդամի փոխարեն դրվել է բութ: 3. Բասուտա գետի մյուս ափին՝ քարաժայռերի վրա, թառել են մի քանի տներ։ Պարզ ընդարձակ նախադասություն է: Բացահայտիչ բացահայտյալի դեպքում դրվել է բութ եւ ստորակետ: 4. Խսիրի վրա պառկեց նաև կինը՝ ծածկելով փոքրիկ տղային։ Ետադաս դերբայական դարձվածով նախադասություն: 5. Քամուց հնձանի դռնակը մեղմ ճռնչում էր՝ հիշեցնելով մի հին երգ։ Ետադաս դերբայական դարձվածով նախադասություն: 6. Հասկացրո՛ւ թշնամուդ, որ ամեն վայրկյան պատրաստ ես պատերազմելու, և նա կհրաժարվի զենքի ուժով քեզ ընկճելու մտքից։ Բարդ ստորադասական նախադասություն: 7. Հիշենք Չինգիզ Այթմատովի՝ հիշողությունը կորցրած հերոսին։ Բացահայտիչ բացահայտյալ: 8. Ես ապրելու ուժ էի ստանում դահլիճների ու հրապարակների՝ հայ երգով ու խոսքով ոգեշնչված բազմությունից։ Հատկացուցիչ հատկացյալ 9. Հովտում երևում էր Գաբրիելի պապի՝ առասպելական շինարարի ձեռքով հիսուն տարի առաջ կառուցած եկեղեցին։ Հատկացուցիչ հատկացյալ 10. Ամենագեղեցիկ իրը, առօրեական դառնալով, միշտ մի բան կորցնում է իր արժեքից։ Միջադաս դերբայական դարձված
——————————————————————————————-
Մեջբերվող ուղղակի խոսքով նախադասություններ. Ուղղակի խոսքի փոխակերպումը անուղղակիի։
Փոխակերպելիս կատարվող ամենաակնառու փոփոխությունները.
Կարող է փոխվել հեղինակի խոսքի դիրքը։
Նախադասության մեջ կարող է փոխվել ենթակայի և ստորոգյալի շարադասությունը։
Դուրս են գալիս զգացական և կոչական ձայնարկությունները, կոչականին ուղեկցող դիմելաձևերը։
Կոչականը կամ դուրս է գալիս, կամ անցնում է հեղինակի խոսքի մեջ։
Հեղինակի և մեջբերվող խոսքերի արանքում ավելանում է թե, որ շաղկապներից մեկը։
Համապատասխանեցվում են անձնական դերանունների, հոդ ունեցող բառերի, բայերի դեմքերը։
Առաջադրանք 2․ Մեջբերվող ուղղակի խոսքով նախադասությունների ուղղակի խոսքը վերածիր անուղղակիի։
Քեզ զանգողը ես էի։ Քեզ-հանգման խնդիր զանգողը-ենթակա ես էի-բաղադրյալ ստորոգյալ Ստորոգելի-եսհանգույց-էի
Օրանգուտանը համարվում է մարդանման կապիկ։ Օրանգուտանը — ենթակա համարվում է մարդանման-որոշիչ կապիկ-բաղադրյալ ստորոգել համարվում է-հանգույց:
Այդ օրվանից կղզին կոչվեց Աղթամար։ այդ օրվանից-ժամանակի պարագա կղզին-ենթակա կոչվեց-հանգույց ստորոգյալ աղթամար-բաղադրյալ, հատուկ գոյական
Տեսիլքը գնաց հեռացավ՝ աստիճանաբար մարելով երկնքի խորքում։ Տեսիլքը-ենթակա գնաց հեռացավ — հարադիր բայ, պարզ ստորոգյալ , անցյալ կատարյալ աստիճանաբար-ձևի պարագա մարելով-ձևի պարագա երկնքի խորքում-տեղի պարագա
Առաջին ձիավորը՝ նկարիչը, իր ծոցատետրում նկարեց ամրոցի սրածայր բուրգը։ Առաջին-որոշիչ ձիավորը-ենթակա նկարիչը-բացահայտիչ իր-հատկացուցիչ ծոցատետրում-տեղի պարգա նկարեց-պարզ, ստորոգյալ ամրոցի-հատկացուցիչ սրածայր-որոշիչ բուրգը-ուղղիղ խնդիր
Մյուս կածանները՝ անծանոթ, երկյուղալի, նրանց անօգտագործելի են թվում։ Մյուս-որոշիչ կածանները-ենթակա՝ անծանոթ երկյուղալի-որոշիչ նրանց-հանգման անուղղակի խնդիր անօգտագործելի են թվում-բաղադրյալ ստորոգյալ Ստորոգելի-անօգտագործելի հանգույց-թվում են
Իմ աչքին Արամի՝ ձիու համար նախատեսված մտրակը դառնում է օձ։ ???
Պահածոյի՝ թիթեղից պատրաստված տուփը նասելի նորություն էր այդ քարափների վրա։ Պահածոյի՝թիթեղից պատրաստված—որոշիչ տուփը—ենթակա նասելի—ստորոգելի նորությունէր—հանգույց, բաղադրյալստորոգյալ այդ—որոշիչ քարափների վրա-տեղիպարագա
Նոր սրունդն իրեն չի համարում ո՛չ Մոտկանա երկրից, ո՛չ Տալվորիկից։ Նոր-որոշիչ սրունդն-ենթակա իրեն-ուղղիղ խնդիր չի համարում-հանգույց ո՛չ Մոտկանա երկրից ո՛չ Տալվորիկից-բաղադրյալ ստորոգյալ։
Աղբյուրը քարափի տակ է։ Աղբյուրը-ենթակա քարափի-ստորոգելի տակ է-հանգույց բաղադրյալ ստորոգյալ
1. Զույգ նախադասությունները միացրո՛ւ, մեկ բարդ նախադասություն դարձրո՛ւ ` քանի ձևով կարող ես:
Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների: Դրանք տանում են դեպի այգիները: Փողոցի ծայրի բաժանվող նեղ ճանապարհը տանում են դեպի այգիները:
Զրույցը լռում էր: Նրանք լսում էին ջրերի ձայնը: Նրանք սկսեցին լսել ջրերի ձայնը և զրույցը կտրուկ լռեց:
Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ: Քարածուխի հսկա շերտեր են գոյացել և շերտերի վրա պահել վաղուց անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր: Աշխարհը այն ժամանակ եղել է քարածուխի հսկա շերտեր, որոնց վրա պահվել է անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր:
Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց: Մեկը հետևում է իրեն: Որսորդը բարձրանալիս զգաց մեկը հետևում է իրեն:
Անունը Ծիրանի տափ է: Ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ: Մի տափ կա անունը Ծիրանի այնտեղ ոչ մի ծառ չկա:
Ես ուրախ կլինեմ: Ամեն ինչ կկարգավորվի: Ես ուրախ կլինամ, գիտեմ հաստատ ամեն ինչ կկարգավորվի:
Դու քաջ ես ու անձնվեր: Դու կարդարացնես մեր հույսերը: Գիտեմ դու շատ քաջ ես ու անձնվեր, դու կարդարացնես մեր հույսերը:
2. Բարդ նախադասությունները դարձրո՛ւ երկուական պարզ նախադասություններ:
Հարավային Աֆրիկայում կա մի բույս, որը հիմնականում թիթեռներով է սնվում: Հարավային Աֆրիկայում կա մի բույս։ Հիմնականում թիթեռներով է սնվում:
Անգլիայում մեծ համարում ունի խոլորձ (օրխիդեա) ծաղիկը, որն ունի չորս հազար տեսակ: Անգլիայում մեծ համարում ունի խոլորձ (օրխիդեա) ծաղիկը։ Այն ունի չորս հազար տեսակ:
Մոնղոլիայի երկարակյացների մեջ, որոնց միջին տարիքը գերազանցում է հարյուրը, չկա ոչ մի տղամարդ: Մոնղոլիայի երկարակյացների մեջ չկա ոչ մի տղամարդ: Նրանց միջին տարիքը գերազանցում է հարյուրը։
Արդեն գիտական պատասխան կա այն հարցին, թե ո՞ր տարիքից են երեխաները սկսում հեքիաթ սիրել: Արդեն գիտական պատասխան կա այն հարցին։ Ո՞ր տարիքից են երեխաները սկսում հեքիաթ սիրել:
3․ Որոշում ենք՝ յուրաքանչյուր բառն ինչ խոսքի մաս է: 4․ Որոշում ենք՝ յուրաքանչյուր բառն ինչ պաշտոն ունի նախադասության մեջ:
Երբ մտավ շուկա, փորձված աչքերով չափեց հրապարակը և զինվորների ու խանութպանների եռուզեռում մի անկարգություն նկատեց, որ նրան դուր չեկավ։
Երբ — ժամանակի պարագա, դերանուն Մտավ — ստորոգյալ, բայ Շուկա — պարագա, գոյական Փորձված — որոշիչ, բայ Աչքերով — խնդիր, գոյական Չափեց — ստորոգյալ, բայ Հրապարակը — խնդիր, գոյական և — շաղկապ Զինվորների — հատկացուցիչ, գոյական ու — շաղկապ Խանութպանների — հատկացուցիչ, գոյական Եռուզեռում — պարագա, գոյական Մի — որոշիչ, դերանուն Անկարգություն — խնդիր, գոյական Նկատեց — ստորոգյալ, բայ Որ — ենթակա, դերանուն Նրան — խնդիր, դերանուն Դուր չեկավ — ստորոգյալ, բայ
գ) բաղադրիչ նախադասությունների հարաբերությունը միմյանց հետ (որն է որին համազոր, որին՝ ստորադաս)։
6. Փորձիր կազմել նախադասությունների գծապատկերը։
Եթե մարդու էությունը այդ ժամանակից ի վեր էսպես փոխված լիներ, մենք այսօր հազիվ թե հասկանայինք այդ ստեղծագործությունը:
Այս գործն այսօր այնքան ժամանակավրեպ է, որ երիտասարդության շրջանում չունի գրեթե ոչ մի ընթերցող:
Կարելի՞ է արդյոք, անտեսել այն հանգամանքը, որ սփյուռքի հայության մի ստվար մասը արևելահայերեն է խոսում և նոր ուղղագրությամբ է գրում:
Անհավատալի է ուղղակի, որ ես այդ հերոսական մարդու կողքին էի:
Սահմանամերձ Բագարան գյուղն այնտեղ է, որտեղ միախառնվում են Արաքսն ու Ախուրյանը:
Նրանց մեջ կան լուրջ գիտնականներ, որ նոր փաստեր են կուտակել և հնարավորություն են փնտրում դրանք շրջանառության մեջ դնելու:
Թեև Սարոյանը երկու անգամ եղել էր Հայաստանում, ես նրան չէի տեսել:
Սարոյանի բացառիկությունն այն էր, որ դարձավ նաև իր հարազատ ժողովրդի մեծ գրողներից մեկը:
Փորձի արդյունքն այնպես ստացվեց, ինչպես կանխատեսել էր գիտնականը:
Սարոյանը գրականության մեջ կարևորը ոգին է համարում, որովհետև գրականությունը ամենից առաջ ոգի է և դրանից բխած կենսափիլիսոփայություն:
Եթե նա իր խոստումը կատարի և պայմանավորված օրը իր զորքով հասնի մեզ օգնության, թշնամին չի կարողանա դիմադրել:
Նրան ցո՛ւյց տվեք, որ դուք սուր միտք ունեք:
Հիշողությունը կարող է խամրել և բթանալ, եթե չի հարստանում սեփական տաառապանքի փորձով:
Մեր ազգային ոգու, ոճի, հոգեբանության, ավանդների և միջազգային գեղարվեստական մտածողության համաձուլվածքից ծնունդ է առել գրական վիթխարի մի երևույթ, որ մեկ բառով սարոյանական է կոչվում:
Անցնում եմ Երևանի հարավային թաղամասերից մեկով, որ բռնեմ Արարատյան դաշտի ճանապարհը։ Նպատակի պարագա Անցնում եմ Երևանի հարավային թաղամասերից մեկով՝ բռնելու Արարատյան դաշտի ճանապարհը։
Ես գիշերուզօր որոնումներ էի կատարում, որ մի հարմար աշխատանք գտնեմ։ Նպատակի պարագա Ես գիշերուզօր որոնումներ էի կատարում ՝ հարմար աշխատանք գտնելու համար։
Ծերունի ձկնորսը ուռկանը ծովը նետեց և սպասեց, որ ջրի մեջ ցանցը բացվի ու ձգվի։ Հանգման խնդիր Ծերունի ձկնորսը ուռկանը ծովը նետեց և սպասեց ցանցի՝ ջրի մեջ բացվելուն ու գցվելուն։
Մենք նպատակ ունենք, որ պատերազմը վերջանալուց հետո զինաթափ անենք նրանց։ հանգման խնդիր Մենք նպատակ ունենք պատերազմը վերջանալուց հետո նրանց զինաթափ անելու:
Եթե կորցնես մայրենին, կկորցնես և՛ քեզ, և՛ վարքը հայոց մեծերի, և՛ ապագան մեր ազգի։ Պայմանի պարագա Մայրենին կորցնելու դեպքում կկորցնես և՛ քեզ, և՛ վարքը հայոց մեծերի, և՛ ապագան մեր ազգի։
Եվ նա կանի ամեն բան, եթե դու չկանքես։ Պայմանի պարագա Քո չկանխելու դեպքում նա կանի ամեն բան։
Եթե չիրագործվեն մեր պահանջները, մենք կկռվենք մինչև վերջին շունչը։ Պայմանի պարագա Մեր պահանջները չիրագործվելու դեպքում մենք կկռվենք մինչև վերջին շունչը։
Ծնվել է մի նոր ու խոշոր բանաստեղծ, որ նորովի է ընկալում Հայաստանը։ ??? ???
Գուցե դեռևս անհաղթահարելի խոչընդոտներ կան, որոնք անտեսանելի են մեզ։ Որոշիչ Գուցե դեռևս մեզ անտեսանելի խոչընդոտներ կան։
Այո՛, սկսվեց մեծ ու ահռելի պատերազմ, որ ընդգրկել է գրեթե ողջ Որոշիչ Այո՛, սկսվեց գրեթե ողջ հողագունդն ընդգրկած, մեծ ու ահռելի պատերազմ։
Պատմական տեղեկություններ քառակուսային հավասարման մասին
Բաբելոն: Մեր թվարկությունից առաջ երկրորդ հազարամյակին բաբելոնցիները գիտեին ինչպես լուծել քառակուսային հավասարումը։ Հին Բաբելոնում նրանց լուծումը խիստ կապված էր գործնական խնդիրների հետ, հիմնականում այնպիսին, ինչպես հողատարածքների մակերեսների չափումը, հողային աշխատանքները,ռազմական կարիքների հետ կապված,ընդհանրապես մաթեմատիկայի և աստղագիտության զարգացումով պայմանավորված է այդպիսի գիտելիքների առկայությունը։ Հայտնի է եղել ինչպես լրիվ, այնպես էլ թերի քառակուսային հավասարման լուծման եղանակներ:Բերենք, Հին Բաբելոնում լուծվող քառակուսային հավասարման լուծումների օրինակներ, օգտագործելով ժամանակակից հանրահաշվական գրառումներ։
Քառակուսային հավասարման լուծման կանոնների ժամանակակից շատ անալոգիաներ,բայց բաբելոնյան տեքստերում դատողությունները ֆիքսված չէին,ըստ որի ստացել էին այդ կանոնները։
Հնդկաստան: Քառակուսային հավասարման օգնությամբ լուծվող խնդիրներ, հանդիպում ենք «Ариабхаттиам» աստղագիտության տրակտում, գրված հնդիկ աստղագետ և մաթեմատիկոս Արիաբխատաի կողմից մեր թվարկության 499 թվականին։ Քառակուսային հավասարման արմատների առաջին հայտնի բանաձևի ընդհանրացումը պատկանում է հնդիկ գիտնական Բրահմագուպտա (մոտ 598 թ.); Բրահմագուպտան շարադրեց քառակուսային հավասարման լուծման ունիվերսալ կանոնը , բերված կանոնական տեսքի։
բացի այս ենթադրվեց, որ գործակիցները, բացի -ից կարող են բացասական լինել։ Գիտնականի ձևակերպված կանոնը իր գոյությամբ համընկնում է այժմյանի հետ։
Քառակուսային հավասարման լուծումների բանաձևը հնարավորություն է տալիս լուծել ցանկացած քառակուսային հավասարում։ Նախ հավասարումը բերում ենք ax²+bx+c=0 տեսքի, որտեղ a, b և c-ն գործակիցներ են։ Այնուհետև գործակիցների արժեքները տեղադրում ենք բանաձևի մեջ.
Բանաձևի պլյուս֊մինուսի նշանը՝ , ցույց է տալիս, որ քառակուսային հավասարումը երկու արմատ ունի։ Առանձին գրելու դեպքում կստանանք հետևյալ երկու բանաձևերը․
Դիտարկում ենք տարբեր քառակուսային հավասարումներ լուծումների բանաձևի կիրառությամբ լուծելու օրինակներ։
Օրինակներ՝ ax2+ bx + c = 0
______________________________________
Հաշվենք 3x2−5x+4=0 D = 52-4⋅3⋅4=25−48=−23 −23<0 Պատ.՝ պատասխան չունի
(1) 1 Աշխարհահռչակ կոմպոզիտորը՝ Արամ Խաչատրյանը, այն հազվագյուտ արվեստագետներից է, 2 որոնք կենդանության օրոք արժանացան համաշխարհային փառքի և ճանաչման: (2) Մի հանգամանք, սակայն, զայրացնում էր Խաչատրյանին. որ երկիրն էլ այցելեր, նախ և առաջ հատուկ հիացմունքով կատարում էին «Սուսերով պարը»՝ գրված «Գայանե» բալետի համար: (3)-Թողած «Սպարտակը», իմ մյուս ստեղծագործությունները՝ միշտ պատահականորեն ստեղծված այդ պարի մասին են խոսում,- հաճախ էր ասում նա՝ չափազանց վրդովված: (4)Երբ Խաչատրյանը գրեց «Գայանեն», նախնական տարբերակում «Սուսերով պարը» չկար. ահա զավեշտալի մի պատմություն՝ կապված «Սուսերով պարի» ստեղծման հետ: (5) Բալետը Մոսկվայում պատրաստվում էր բեմադրության, իսկ ինքը՝ հեղինակը, այդ օրերին Կույբիշևում էր: (6) Մի օր անսպասելիորեն կոմպոզիտորի տանը հայտնվեցին Մեծ թատրոնի մի խումբ աշխատակիցներ տնօրենի ուղեկցությամբ. պարզվեց՝ «Գայանեի» մեջ ընդգրկված մի անվանի մենապարուհի դժգոհ է, որ չունի անձամբ իր համար գրված պար: (7) -Արա՛մ Իլյիչ, Ձեզ համար ի՞նչ դժվար բան է մի պար հորինելը,- աղերսական ձայնով խնդրում էին եկվորները.- խնդրում ենք մտնել մեր անելանելի վիճակի մեջ: (8) Խաչատրյանը զայրացավ. հանպատրաստից ինչպե՞ս կարելի է ստեղծագործել. դա արդեն քմահաճույք է: (9) Բայց ինչ կարող էր անել. մարդիկ երկար ճանապարհ էին կտրել-անցել: (10) Բարկացած նստեց դաշնամուրի մոտ և մատներով հենց այնպես հարվածեց ստեղներին՝ խռովված հոգին հանգստացնելու համար: (11) Զգաց՝ բարկության պահին իջեցրած հարվածները յուրահատուկ չափով հնչեցին: (12) Մի քանի օր անց թատրոնի աշխատակիցները հրաժեշտ տվեցին կոմպոզիտորին խանդաղատանքով՝ Մոսկվա տանելով «Սուսերով պարի» նոտաները. այդ մոլեգնող մեղեդին համընդհանուր ընդունելություն գտավ: (13) Անգլիայում մեծանուն կոմպոզիտորը հրավեր ստացավ առաջին նախարարից: (14) Երբ ուղեկցող անձանց հետ մտավ լուսավոր առանձնարանի ընդարձակ հյուրասենյակը՝ ձեղունից կախված հսկայական ջահով, ոչ ոք չդիմավորեց նրան: (15) Շքեղաշուք դահլիճը դատարկ էր ու լուռ: (16) Սովոր լինելով լեփ-լեցուն դահլիճների և հոտնկայս ծափահարությունների՝ Խաչատրյանն ապշեց: (17) Բայց կատարվեց անսպասելին. դիմացի պատին տեսավ իր մեծադիր նկարը՝ դիրիժորական փայտիկը ձեռքին, և երփներանգ ծաղիկների մեծ փնջեր՝ բյուրեղապակյա ծաղկամաններով դրված նկարի տակ: (18 )Նա մերթ ակնապիշ 3 նայում էր նկարին, մերթ շուրջբոլորը, երբ նկարի հետևից որոտընդոստ ձայնով հնչեց «Սուսերով պարը»: Ըստ Ռ. Զարյանի
1. 13-րդ և 14-րդ նախադասություններից դուրս գրել 4 ածական.
Մեծանուն , լուսավոր , ընդարձակ , հսկայական :
2. 12-րդ նախադասությունից դուրս գրել 2 դերանուն և որոշել տեսակը.
կոմպոզիտոր- անձնական
3. 15-րդ նախադասության դատարկ և լուռ բառերի համար գրել երկուական հոմանիշ.
դատարկ — փուչ, անզբաղ
լուռ-անձայն , անխոս
4. 10-րդ և 12-րդ նախադասություններից դուրս գրել անկախ դերբայների օրինակներ.
հանգստացնելու
5. Որոշել 10-րդ նախադասության դիմավոր բայերի եղանակը, ժամանակաձևը, դեմքը, թիվը.
6. 18-րդ նախադասությունից դուրս գրել անհոդակապ 2 բարդ բառ.
շուրջբոլորը, որոտընդոստ
7. 6-րդ նախադասությունից դուրս գրել Ա ներքին հոլովման պատկանող 2 գոյական.
8. 3-րդ նախադասությունից դուրս գրել ածանցավոր 2 բառ.
պատահականորեն
9. 17-րդ նախադասությունից դուրս գրել ուղիղ խնդրի 2 օրինակ.
10. 5-րդ նախադասությունից դուրս գրել բացահայտիչը և բացահայտյալը և նշել բացահայտչի տեսակը.
11. 13-րդ նախադասությունից դուրս գրել տեղի պարագայի 1 օրինակ.
12. 12-րդ նախադասությունից դուրս գրել հետադաս դերբայական դարձվածը․
13. 10-րդ և 11-րդ նախադասություններից ո՞րն է համադասական, գրել նախադասությունը.
14. 3-րդ նախադասության ուղղակի խոսքը փոխակերպել անուղղակի խոսքի.
15. 3 Գրել ազատ շարադրություն՝ ընտրելով վերնագրերից մեկը․